با گسترش و تحول روزافزون تجارت الکترونیک، زندگی ما نیز به سمت و سوی نقاطی جدید در حال تغییر است. این نوآوری‌ها مشاغل جدیدی را به وجود آورده و شکل و شمایل تجارت الکترونیک را دگرگون کرده‌اند. بدون شک یکی از نسل‌های جدید تجارت الکترونیک، تجارت الکترونیک فرامرزی است.
تجارت فرامرزی به عنوان یکی از ارکان اصلی اقتصاد جهانی، نقشی حیاتی در توسعه و پیشرفت کشورها ایفا می‌کند. تسهیل و تسریع در فرآیندهای این نوع تجارت، می‌تواند به رونق اقتصادی، افزایش اشتغال و ارتقای جایگاه کشور در عرصه بین‌المللی منجر شود.
بانک جهانی هرساله با بررسی شاخص‌های مختلف، گزارشی از فضای کسب‌وکار در کشورها ارائه می‌دهد. در این گزارش، رتبه هر کشور نشان‌دهنده وضعیت آن کشور در زمینه تجارت و سرمایه‌گذاری است. رتبه پایین‌تر، بیانگر وجود موانع و مشکلات بیشتر در مسیر تجارت و کسب‌وکار می باشد.
یکی از شاخص‌های مهم در این گزارش، تجارت فرامرزی است. این شاخص به بررسی سهولت و سرعت انجام فرآیندهای صادرات و واردات در هر کشور می‌پردازد. رتبه پایین در این شاخص، نشان‌دهنده وجود بوروکراسی اداری پیچیده، قوانین و مقررات دست‌وپاگیر و عدم وجود زیرساخت‌های مناسب برای تجارت فرامرزی است.
پنجره واحد تجارت فرامرزی به عنوان راهکاری نوین برای حل این مشکلات، در سال‌های اخیر مورد توجه بسیاری از کشورها قرار گرفته است. این سامانه با تجمیع اطلاعات و خدمات مربوط به تجارت فرامرزی در یک نقطه واحد، به تسهیل و تسریع در فرآیندهای صادرات و واردات کمک می‌کند.
در این مقاله از ایمن تجارت کارآمد، ما قصد داریم به بررسی صفر تا صد پنجره واحد تجارت فرامرزی بپردازیم. در ادامه با ما همراه باشید تا با مزایای این سامانه، نحوه عملکرد آن و چالش‌های پیش روی آن آشنا شویم.
تجارت فرامرزی چیست؟ تجارت فرامرزی در ایران
در سال ۲۰۱۴، گزارش بانک جهانی رتبه فضای کسب‌وکار ایران را در میان ۱۸۹ کشور، ۱۵۴ اعلام کرد. یکی از شاخص‌های مهم در این رتبه‌بندی، شاخص تجارت فرامرزی است. برای محاسبه این شاخص، تعداد اسناد، زمان و هزینه صادرات و واردات یک کانتینر ۲۰ فوتی محصول از بندر شهید رجایی به تهران و بالعکس، مورد بررسی قرار می‌گیرد.
مفهوم تجارت الکترونیک فرامرزی به انجام معاملات تجاری به صورت آنلاین در بازارهای بین‌المللی و خرید و فروش محصولات به صورت آنلاین در خارج از مرزهای ملی اشاره دارد. در تجارت الکترونیک فرامرزی، نه تنها خریدار، بلکه فروشنده نیز می‌تواند در کشوری دیگر باشد.
به همین دلیل، طرفین معامله به زبان‌های مختلف صحبت می‌کنند، از واحدهای پولی متفاوت استفاده می‌کنند و تحت سیستم‌های حقوقی گوناگونی قرار دارند. این پیچیدگی‌ها، تجارت الکترونیک فرامرزی را به یک حوزه چالش‌برانگیز تبدیل کرده است.
شاخص تجارت فرامرزی نشان‌دهنده سهولت انجام مبادلات تجاری بین یک کشور با سایر نقاط جهان است. این شاخص به عواملی مانند تعداد مراحل، زمان و هزینه لازم برای صادرات و واردات کالا بستگی دارد.
مزایای تجارت الکترونیک فرامرزی
1- امکان دریافت بازپرداخت مالیات بر ارزش افزوده (VAT) برای فروش‌های خارجی
هنگامی که شما کالایی را به خارج از کشور ارسال می‌کنید، این فرآیند به عنوان صادرات در نظر گرفته می‌شود. در نتیجه، برای محصولاتی که در داخل مرزهای ملی تولید می‌شوند، باید مالیات بر ارزش افزوده پرداخت شود. با این حال، در تجارت الکترونیک فرامرزی، می‌توان درخواست بازپرداخت مالیات بر ارزش افزوده پرداخت شده را به صورت کسر از مالیات، احتساب به عنوان بدهی مالیاتی یا در صورت تقاضا، به صورت نقدی ارائه داد. این امر می‌تواند به طور قابل توجهی هزینه‌های تولید را کاهش دهد.
2- دریافت کمک مالی برای تحقیقات بازار خارجی
هزینه‌های سفرهای تحقیقاتی بازار خارجی برای شرکت‌های صنعتی و تجاری و همچنین شرکت‌های فعال در صنعت نرم‌افزار تا 70 درصد و حداکثر تا 7500 دلار آمریکا به ازای هر سفر، قابل پشتیبانی است.
3- دریافت کمک برای ورود به بازار
هزینه‌های مربوط به خدمات مشاوره برای خرید شرکت‌های خارجی، از جمله گزارش‌های متمرکز بر صنعت، کشور، شرکت خارجی یا برند، گزارش‌های مالی و حقوقی، تا 60 درصد برای شرکت‌ها و 75 درصد برای موسسات همکاری تا سقف 200000 دلار آمریکا در سال قابل پشتیبانی است.
اهمیت جمع آوری آمار تجارت الکترونیک فرامرزی
در سال‌های اخیر، شاهد افزایش گرایش به تجارت الکترونیک بوده‌ایم. این موضوع، ضرورت جمع‌آوری آمار و اطلاعات دقیق در مورد تجارت الکترونیک فرامرزی را بیش از پیش آشکار کرده است.
تجارت فرامرزی نقش مهمی در رونق اقتصادی و بهبود فضای کسب‌وکار ایفا می‌کند. با کاهش هزینه‌ها و موانع تجارت فرامرزی، می‌توان شاهد افزایش صادرات، جذب سرمایه‌گذاری خارجی و ایجاد شغل در کشور بود.
اهمیت آمار
- سیاست‌گذاری: سیاست‌گذاران برای تدوین و اجرای سیاست‌های مؤثر در این حوزه، به آمار و اطلاعات دقیق نیاز دارند.
- ارزیابی عملکرد: بدون آمار دقیق، ارزیابی صحیح عملکرد و پیشرفت تجارت الکترونیک فرامرزی امکان‌پذیر نیست.
- شناسایی فرصت‌ها: آمار و اطلاعات می‌تواند به شناسایی فرصت‌های جدید برای کسب‌وکارها و سرمایه‌گذاران کمک کند.
چالش‌ها
- تعریف: ارائه یک تعریف واحد و جامع از تجارت الکترونیک فرامرزی، چالش‌برانگیز است.
- جمع‌آوری داده‌ها: جمع‌آوری داده‌های دقیق و قابل‌اعتماد از تمام معاملات تجارت الکترونیک فرامرزی، کار آسانی نیست.
- طبقه‌بندی داده‌ها: طبقه‌بندی داده‌ها به شکلی صحیح و قابل‌فهم، برای تحلیل و تفسیر آنها ضروری است.
راه‌حل‌ها
- همکاری بین‌المللی: همکاری بین کشورها برای تبادل اطلاعات و تجارب، در جمع‌آوری آمار دقیق تجارت الکترونیک فرامرزی مؤثر خواهد بود.
- استفاده از فناوری: استفاده از فناوری‌های نوین، مانند هوش مصنوعی، می‌تواند به جمع‌آوری و تحلیل داده‌ها به صورت کارآمدتر کمک کند.
- افزایش آگاهی: آموزش و اطلاع‌رسانی به فعالان اقتصادی در مورد اهمیت ارائه اطلاعات دقیق، ضروری است.
هدف این راهنما، کمک به فعالان اقتصادی در درک صحیح مفهوم تجارت الکترونیک فرامرزی و ارائه اطلاعات دقیق در مورد معاملات خود به مراجع ذیصلاح است.
پنجره واحد تجارت فرامرزی چیست؟
پنجره واحد تجارت فرامرزی یک سامانه الکترونیکی است که تجار و بازرگانان را قادر می‌سازد تا تمام فرآیندهای مربوط به تجارت بین‌المللی، از جمله ثبت سفارش، اظهارنامه گمرکی، اخذ مجوزها و پرداخت عوارض، را به صورت آنلاین و در یک نقطه انجام دهند. هدف از ایجاد این سامانه، تسهیل تجارت فرامرزی، کاهش بروکراسی اداری، صرفه‌جویی در زمان و هزینه تجار و افزایش شفافیت و راندمان در فرآیندهای تجاری است.
مزایای پنجره واحد تجارت فرامرزی
کاهش زمان و هزینه: با تجمیع فرآیندهای مختلف در یک سامانه، تجار دیگر نیازی به مراجعه حضوری به مراجع مختلف و ارائه مدارک متعدد به صورت فیزیکی ندارند. این امر منجر به کاهش قابل توجه زمان و هزینه‌های مربوط به تجارت فرامرزی می‌شود.
افزایش شفافیت: پنجره واحد تجارت فرامرزی با ارائه اطلاعات شفاف و دقیق در مورد قوانین و مقررات مربوط به تجارت بین‌المللی، به تجار در تصمیم‌گیری بهتر و انجام فعالیت‌های تجاری خود با اطمینان بیشتر کمک می‌کند.
کاهش فساد: با تجمیع فرآیندها و انجام آنها به صورت آنلاین، زمینه برای فساد و رشوه‌خواری به طور قابل توجهی کاهش می‌یابد.
افزایش راندمان: پنجره واحد تجارت فرامرزی با تجزیه و تحلیل داده‌ها و ارائه گزارش‌های دقیق، به دولت‌ها در نظارت بر فعالیت‌های تجاری و بهبود سیاست‌های مربوط به تجارت بین‌المللی کمک می‌کند.
نحوه عملکرد پنجره واحد تجارت فرامرزی
پنجره واحد تجارت فرامرزی به عنوان یک سامانه متمرکز، اطلاعات مربوط به تجارت بین‌المللی را از مراجع مختلف دولتی و خصوصی جمع‌آوری و تجمیع می‌کند. تجار و بازرگانان می‌توانند با ثبت‌نام در این سامانه، به اطلاعات مورد نیاز خود در مورد قوانین و مقررات، تعرفه‌ها، مجوزها و سایر موارد مربوط به تجارت بین‌المللی دسترسی پیدا کنند. همچنین می‌توانند فرآیندهای مختلف مربوط به تجارت، از جمله ثبت سفارش، اظهارنامه گمرکی، اخذ مجوزها و پرداخت عوارض، را به صورت آنلاین در این سامانه انجام دهند.
آمار و ارقام در مورد تجارت فرامرزی چه می گویند؟
- طبق گزارش شرکت پیش‌بینی‌کننده‌ی «فورستر»، خریدهای فرامرزی تا ۲۰ درصد از کل تجارت الکترونیک در سال ۲۰۲۲ را تشکیل خواهند داد. این رقم معادل با ۶۲۷ میلیارد دلار است.
- حدود ۷۰ درصد از مصرف‌کنندگان، سالانه حداقل یک خرید بین‌المللی انجام می‌دهند.
- ارزش تجارت فرامرزی در سال ۲۰۱۲، حدود ۳۰۰ میلیارد دلار آمریکا تخمین زده شده بود.
- بیش از ۲۱ درصد از کل تجارت آنلاین جهانی، مربوط به تجارت فرامرزی است.
- درصد از خریداران آمریکایی، حداقل ۱۰ درصد از بودجه‌ی ماهانه‌ی خرید آنلاین خود را صرف تجارت الکترونیک فرامرزی می‌کنند.
نکته: «آمازون» و «ای‌بِی»، از محبوب‌ترین بازارهای خرید و فروش فرامرزی، به ویژه در آمریکای شمالی و اروپا هستند. در حال حاضر، فروش‌های فرامرزی، تقریبا ۲۵ درصد از کل کالاهای فروخته‌شده توسط فروشندگان ثالث در آمازون را تشکیل می‌دهند.
بازارهای بین المللی ارائه دهنده تجارت فرامرزی
- Fruugo: یک پلتفرم تجارت الکترونیک جهانی است که به شما امکان می‌دهد محصولات خود را به مشتریان در بیش از 20 کشور بفروشید.
- Mercadolibre: بزرگترین بازار آنلاین آمریکای لاتین است که به شما امکان می‌دهد به بیش از 200 میلیون مشتری در 18 کشور دسترسی پیدا کنید.
- Amazon: غول تجارت الکترونیک جهان است که به شما امکان می‌دهد به میلیون‌ها مشتری در سراسر جهان دسترسی پیدا کنید.
- eBay: یک پلتفرم تجارت الکترونیک جهانی است که به شما امکان می‌دهد محصولات خود را در بیش از 190 کشور به حراج بگذارید.
- OnBuy: یک بازار آنلاین در حال رشد سریع در انگلستان است که به شما امکان می‌دهد به میلیون‌ها مشتری در بریتانیا و سایر نقاط جهان دسترسی پیدا کنید.
- Zalando: یک پلتفرم تجارت الکترونیک پیشرو در اروپا است که به شما امکان می‌دهد محصولات خود را به مشتریان در 17 کشور اروپایی بفروشید.
- Asos: یک خرده‌فروش آنلاین مد پیشرو در جهان است که به شما امکان می‌دهد به بیش از 20 میلیون مشتری فعال در سراسر جهان دسترسی پیدا کنید.
۴ روشی که تجارت الکترونیک معماهای فروش فرامرزی را برای فروشندگان آنلاین حل می کند:
1- فرآیندهای پرداخت یکپارچه
علاقه به روش‌های پرداخت در نقاط مختلف دنیا متفاوت است. در حالی که دنیای پیشرفته بیشتر از پی پال (PayPal) استفاده می کند، به طور کلی در آسیا اینطور نیست. چینی ها از علی‌پی (Alipay) و ویچت (WeChat) و هندی ها ترجیحا نقدی در هنگام تحویل (COD) را انتخاب می کنند. با این حال، کارت اعتباری محبوب ترین روش پرداخت در سراسر جهان است.
این بازارها هستند که به بازرگانان آنلاین کمک بزرگی می کنند. این امر آزادی عمل را به مشتریان می دهد که به طور کلی از روش های پرداخت گسترده تری که در دسترس است، انتخاب کنند. این بازارها با درگاه های پرداخت پیشرو همکاری دارند و همچنین منجر به کاهش هزینه های تراکنش می شود.
2- شبکه توزیع مستقر
مانند سیستم‌های پرداخت، افراد در سراسر جهان سلایق مختلفی برای روش تحویل کالا دارند. مشتریان آمریکایی تحویل مستقیم به درب منزل را می خواهند، در حالی که فرانسوی ها نیز همین انتظار را دارند، اما با برخی نقاط تحویل. بنابراین این امر بر پیچیدگی عملیات می افزاید و نیازمند نوآوری مداوم در آن است. بنابراین، باید به شرکای توزیع شخص ثالث (3PL) یا خدمات توزیع بازارها تکیه کرد.
3- لیستینگ بومی سازی شده
مردم در زبان مادری خود احساس راحتی بیشتری می کنند و فناوری نیز از این موضوع استقبال می کند. لیست شدن در بازارها نیز در این زمینه به شما برتری می دهد. شما به راحتی می توانید استراتژی بازاریابی و کالای خود را بومی سازی کنید. ترجمه اطلاعات محصول و ایجاد متنی که با خواسته های خریداران همخوانی داشته باشد، کار ساده ای است.
۴. بینش عمیق
بازارها ابزار تحلیلی دارند و بینش عمیقی نسبت به مهم ترین مسائل دارند. همچنین، این ابزارها به سوالاتی نظیر چه عواملی باعث می شود کاربران دکمه “افزودن به سبد خرید” را بزنند، ترجیحات آنها چیست، کدام محصولات می توانند موفق باشند و کدام یک پتانسیل شکست دارند، پاسخ می دهند. با استفاده از هوش و بینش بازارها، فروشندگان می توانند به خریداران کاملا جدیدی که در غیر این صورت غیرقابل دسترسی هستند، برسند.
نکاتی که باید قبل ازانجام تجارت فرامرزی در نظر بگیرید
1- قوانین و مقررات
- سیستم مالیاتی و سیاست‌های دولت محلی را به‌طور کامل بررسی کنید.
- از قوانین گمرکی و صادرات و واردات مربوط به محصول خود آگاه باشید.
2- تحقیق بازار
- قلمرو مناسب برای فروش محصولات خود را با بررسی تقاضا، رقابت و فرهنگ محلی انتخاب کنید.
- با نظرسنجی و بازدید از بازار، بازخورد خریداران احتمالی را دریافت کنید.
3- استراتژی
بازرگانانی که تجربه تجارت بین‌المللی دارند را پیدا کنید و از تجربیات آنها استفاده کنید.
با توجه به شرایط بازار، استراتژی قیمت‌گذاری و بازاریابی مناسب را انتخاب کنید.
4- لجستیک
روش‌های حمل و نقل و ارسال کالا به مشتریان بین‌المللی را بررسی کنید.
با قوانین و مقررات مربوط به حمل و نقل بین‌المللی آشنا باشید.
5- پرداخت
- روش‌های پرداخت امن و قابل اعتماد برای مشتریان بین‌المللی خود ارائه دهید.
- از نوسانات نرخ ارز و هزینه‌های تبدیل پول آگاه باشید.
با در نظر گرفتن این نکات کلیدی، می‌توانید شانس موفقیت خود را در تجارت فرامرزی به طور قابل توجهی افزایش دهید.
چالش های تجارت فرامرزی چیست؟
درست است که تجارت فرامرزی هر روز در حال رونق است، اما موانع آن هم کم نیستند. این موانع هم برای خریداران به طور کلی و هم به طور خاص برای بازرگانان وجود دارد. جدای از مسائل اعتماد، چالش‌های متعدد دیگری نیز وجود دارند که به طور واقعی وجود دارند و مهم‌ترین آنها در دو بخش دسته‌بندی می‌شوند:
- چالش‌های خارجی
- چالش‌های داخلی
حالا بیایید آنها را با جزئیات بیشتری بررسی کنیم:
چالش‌های خارجی
- کلاهبرداری: یکی از رایج‌ترین چالش‌ها در تجارت فرامرزی، کلاهبرداری است. با این حال، با انتخاب یک گزینه پرداخت امن، مطمئن و قابل اعتماد توسط بازرگانان، می‌توان از بالقوه کلاهبرداری جلوگیری کرد.
- ارز: جدا از پذیرفتن ارز خارجی، نگرانی دیگر مربوط به هزینه حمل و نقل اضافی می‌تواند در تجارت فرامرزی چالش ایجاد کند. تأثیر این چالش خاص به حدی است که باعث بیش از ۲۵ درصد از رها شدن سبد خرید می‌شود.
- حمل و نقل: تفاوت در زیرساخت، انبارها و روش‌های تحویل بین کشور بازرگان و کشور خریدار می‌تواند به تهدیدی برای کسب و کار فروشنده تبدیل شود. توصیه می‌شود بازرگانان از قبل به این موارد توجه کنند.
- بازاریابی: بازاریابی در یک کشور خارجی کار آسانی نیست. ایجاد برند در بازارهای بین‌المللی برای فروش در سطح بین‌المللی، وظیفه سختی است که فروشندگان باید به آن توجه کنند. بدون بازاریابی استراتژیک، هیچ کسب و کاری نمی‌تواند خریداران را در تجارت فرامرزی به سمت اقدام سوق دهد.
چالش‌های داخلی
بروزرسانی لیست محصولات: بازرگانان باید اطمینان حاصل کنند که تغییرات در لیست محصولات و محتوای آن در بازارهای بین‌المللی که بازرگان روی آنها تمرکز دارد، منعکس شود.
قابلیت انطباق: بازاریابی محصول در مناطق مختلف نیازمند محلی‌سازی اطلاعات و محتوای محصول است. این به نوبه خود نیازمند مدیریت زبان‌های مختلف، ارزها، روش‌های پرداخت و غیره است.
بودجه: گسترش تجارت فرامرزی نیازمند نیروی کار، پول و نیروی انسانی است که بار سنگینی بر بودجه بازرگان تحمیل می‌کند.
