ترخیص کالا از گمرک نیاز به کلیدی جادویی به نام اظهارنامه گمرکی دارد. این سند، شناسنامه کالای شما در گمرک است و اطلاعات حیاتی آن را به زبان گمرک ترجمه میکند.
بله اظهارنامه گمرکی، هویت کالای شما را به صورت مو به مو به گمرک معرفی میکند و منتظر تأیید آن برای ورود یا خروج از کشور میماند. اهمیت این سند به حدی است که به عنوان یک تعهد حقوقی، صاحب کالا را ملزم به ارائه اطلاعات دقیق و صحیح میکند.
در این مقاله از ایمن تجارت کارآمد همراه ما باشید تا با اصول تکمیل فرم اظهارنامه گمرکی آشنا شویم، مراحل دقیق تکمیل این سند را گام به گام بررسی کنیم و با خیالی آسوده و مطمئن، کالای خود را از دروازه گمرک عبور دهیم.
اظهارنامه گمرکی چیست و چه اهمیتی دارد؟
اظهارنامه گمرکی سندی حیاتی در فرایند ترخیص کالا از گمرک است که به مثابه شناسنامهای برای کالای شما عمل میکند. این سند اطلاعات کاملی از کالای صادراتی یا وارداتی، از جمله نوع، ارزش، تعداد، و مشخصات فنی آن را به گمرک ارائه میدهد.
باید بدانید که ارزش و سایر اطلاعات درج شده در اظهارنامه، مبنای محاسبه حقوق گمرکی و سایر عوارض بوده و یک تعهد حقوقی محسوب میشود و اطلاعات آن باید دقیق و صحیح باشد. در صورت ارائه اطلاعات نادرست، ممکن است با جریمه، توقیف کالا و حتی مجازاتهای قانونی روبرو شوید!
اظهار کردن کالا یعنی چه؟ + مثال
به زبان ساده اظهار کردن کالا به معنای ارائه اطلاعات دقیق و کامل مربوط به کالای مورد نظر به گمرک جمهوری اسلامی ایران است.
فرض کنید آقای احمدی یک دستگاه تلفن همراه از کشور چین وارد کرده است. ایشان برای ترخیص کالای خود از گمرک، باید مراحل زیر را انجام دهد:
در مرحله اول آقای احمدی باید اظهارنامه گمرکی را تکمیل و امضا کند و سپس فاکتور خرید تلفن همراه را به گمرک تحویل دهد. حال در این مرحله لازم است مجوز ثبت رگولاتوری را برای گوشی خود دریافت کرده و آن را همراه اسناد و مدارک دیگر، به گمرک ارائه دهد.
سپس گمرک اطلاعات اظهارنامه آقای احمدی را بررسی میکند و در صورت صحت اطلاعات، حقوق ورودی و سایر عوارض مربوطه را محاسبه میکند و ایشان بایستی به طور تمام و کمال، حقوق ورودی و عوارض مربوطه را به گمرک پرداخت نماید. پس از پرداخت، گمرک مجوز ترخیص کالای آقای احمدی را صادر میکند.
توصیه می کنیم برای اظهار کردن کالا، از خدمات یک شرکت ترخیص کار گمرک کمک بگیرید چون دردسرهای زیادی را به همراه دارد و نیازمند فردی با تجربه است! شرکت بازرگانی ایمن تجارت کارآمد با سالها تجربه و سابقه قابل قبول، میتواند بهترین راهنمای شما در این مسیر باشد. برای مشاوره رایگان میتواند با شماره 02191494745 تماس بگیرید.
انواع اظهارنامه گمرکی
انواع اظهارنامه گمرکی بر اساس نوع رویه گمرکی به دو دسته کلی تقسیم میشوند:
اظهارنامه گمرکی صادراتی: این نوع اظهارنامه برای صادرات کالا از ایران به سایر کشورها مورد استفاده قرار میگیرد. در این نوع اظهارنامه، اطلاعات مربوط به کالای صادراتی، مانند نوع کالا، تعداد، وزن، ارزش، کشور مقصد، کد تعرفه گمرکی و سایر مشخصات فنی و تجاری کالا باید درج شود.
اظهارنامه گمرکی وارداتی: این نوع اظهارنامه برای واردات کالا از سایر کشورها به ایران مورد استفاده قرار میگیرد. در این نوع اظهارنامه نیز همانند اظهارنامه گمرکی صادراتی، تمامی اطلاعات مربوط به کالای وارداتی باید درج شود.
علاوه بر این، اظهارنامههای گمرکی بر اساس نوع اطلاعات و مدارک ارائه شده به گمرک، به دو دسته زیر تقسیم میشوند:
اظهارنامه گمرکی کامل: در این نوع اظهارنامه، صاحب کالا یا نماینده قانونی او باید تمام اطلاعات و مدارک مربوط به کالا را به گمرک ارائه کند. اظهارنامه گمرکی کامل برای کالاهایی که نیاز به مجوزهای خاص دارند یا دارای شرایط پیچیدهای هستند، مورد استفاده قرار میگیرد.
اظهارنامه گمرکی ناقص: در این نوع اظهارنامه، صاحب کالا یا نماینده قانونی او میتواند فقط برخی از اطلاعات و مدارک مربوط به کالا را به گمرک ارائه کند. اظهارنامه گمرکی ناقص برای کالاهایی که نیاز به مجوزهای خاص ندارند و دارای شرایط سادهای هستند، مورد استفاده قرار میگیرد.
علاوه بر 2 دسته کلی فوق، اظهارنامههای گمرکی دیگری نیز وجود دارند که برای موارد خاص مورد استفاده قرار میگیرند، مانند:
اظهارنامه عبور موقت: این نوع اظهارنامه برای عبور موقت کالا از قلمرو گمرکی کشور استفاده میشود. به عنوان مثال، ممکن است کالایی برای نمایش در یک نمایشگاه بینالمللی به کشور دیگری ارسال شود. در این حالت، از اظهارنامه عبور موقت استفاده میشود.
اظهارنامه کابوتاژ: این نوع اظهارنامه برای حمل و نقل کالا بین دو نقطه در داخل کشور تحت نظارت گمرک استفاده میشود. به عنوان مثال، ممکن است کالایی از بندرعباس به تهران حمل شود. در این حالت، از اظهارنامه کابوتاژ استفاده میشود.
همچنین از سایر اظهارنامه ها میتوان به اظهارنامه المثنی اشاره کرد. این اظهارنامه برای زمانی می باشد که اظهارنامه اصلی گم شده باشد، و اظهارنامه اصلاحی برای زمانی که اطلاعات ارائه شده در اظهارنامه اصلی نادرست باشد، مورد استفاده قرار میگیرد.
نکته مهم: نوع اظهارنامه گمرکی باید با توجه به نوع رویه گمرکی (صادرات یا واردات) و نوع کالا انتخاب شود.
باید بدانید که هر نوع اظهارنامه گمرکی دارای فرم خاص خود است که باید توسط صاحب کالا یا نماینده قانونی او تکمیل شود و در صورت بروز هرگونه اشتباه در اظهارنامه گمرکی، صاحب کالا باید نسبت به اصلاح آن اقدام کند.
6 قدم برای تکمیل اظهارنامه گمرکی به صورت اصولی
قدم اول: انتخاب نوع اظهارنامه
همانطور که اشاره شد، اولین قدم در تکمیل اظهارنامه گمرکی، انتخاب نوع مناسب آن با توجه به رویه گمرکی مورد نظر شما است. انتخاب نوع صحیح اظهارنامه گمرکی از اهمیت بالایی برخوردار است زیرا در صورت انتخاب نوع نامناسب، ممکن است با مشکلاتی در فرآیند ترخیص کالا مواجه شوید.
قدم دوم: جمعآوری اطلاعات و تکمیل فرم اظهارنامه
پس از انتخاب نوع اظهارنامه گمرکی (صادراتی یا ورودی)، باید اطلاعات لازم برای تکمیل آن را جمعآوری کنید. این اطلاعات به دو دسته کلی مشخصات و اسناد و مجوزها تقسیم میشوند.
این اطلاعات شامل موارد اصلی همچون مشخصات صاحب کالا (نام، آدرس، کد ملی یا شناسه و سایر اطلاعات مربوط به صاحب کالا یا نماینده قانونی او)، مشخصات کالا (نوع کالا، تعداد، وزن، ارزش، کشور مبدا و مقصد، کد تعرفه گمرکی و سایر مشخصات فنی و تجاری کالا)، مشخصات گمرکی (نام گمرک، تاریخ ورود کالا، نوع اظهارنامه و سایر اطلاعات مربوط به رویه گمرکی) می شود.
همچنین فرم اظهارنامه گمرکی می تواند شامل مشخصات نماینده گمرکی (شامل نام، نام خانوادگی، کد ملی، آدرس) ارزش و حقوق گمرکی (شامل ارزش CIF کالا، حقوق گمرکی، عوارض و سایر هزینهها) و تعهدات صاحب کالا (شامل تعهد به پرداخت عوارض و حقوق گمرکی، تعهد به ارائه اسناد و مدارک) شود.
قدم سوم: ارائه اظهارنامه به گمرک
پس از تکمیل فرم اظهارنامه گمرکی که در مراحل قبل توضیح داده شد، باید آن را به همراه اسناد و مدارک مربوطه به گمرک ارائه دهید. این کار میتواند به دو صورت انجام شود: حضوری با مراجعه به گمرک مورد نظر و ارائه مدارک به صورت فیزیکی وبه صورت الکترونیکی از طریق سامانههای گمرک الکترونیک و بدون نیاز به مراجعه حضوری.
قدم چهارم: بررسی و ارزیابی توسط گمرک
پس از ارائه اظهارنامه، کارشناسان گمرک اطلاعات و مدارک ارائه شده را به طور دقیق بررسی و ارزیابی میکنند. در این مرحله، ممکن است از صاحب کالا یا نماینده او برای ارائه توضیحات و مدارک تکمیلی دعوت شود.
قدم پنجم: پرداخت عوارض و حقوق گمرکی
در صورت تایید اظهارنامه توسط گمرک، صاحب کالا باید عوارض و حقوق گمرکی را به حساب تعیین شده واریز کند. این عوارض شامل مواردی همچون تعرفه گمرکی (بر اساس نوع و ارزش کالا تعیین میشود) مالیات بر ارزش افزوده (9 درصد ارزش کالا) و سایر عوارض و حقوق (بر اساس قوانین و مقررات مربوطه) می شود.
قدم ششم: ترخیص کالا
پس از پرداخت عوارض و حقوق گمرکی، مجوز ترخیص کالا صادر میشود و صاحب کالا میتواند کالای خود را از گمرک خارج کند. برای این کار، باید به انبار گمرک مراجعه و با ارائه مجوز ترخیص، کالای خود را تحویل بگیرد.
سوالات متداول
اظهار کردن کالا به زبان ساده چیست؟
فرض کنید شما یک تاجر هستید و قصد دارید یک محموله یخچال از چین وارد کنید. اظهار کردن کالا به این معنی است که شما باید به گمرک بگویید که چه چیزی قصد وارد کردن دارید.
به عنوان مثال شما میخواهید 100 یخچال به ارزش 1000 دلار از چین وارد کنید. اگر تعرفه گمرکی برای یخچال را 10% در نظر بگیرید. در اظهارنامه گمرکی باید موارد زیر را ذکر کنید:
- نوع کالا: یخچال
- مدل: XYZ-123
- تعداد: 100
- رنگ: سفید
- ارزش: 1000 دلار
- تعرفه گمرکی: 10%
پس از بررسی اطلاعات توسط گمرک، شما باید 100 دلار عوارض گمرکی برای ترخیص یخچالها بپردازید.
اظهارنامه گمرکی توسط چه کسی تکمیل می شود؟
اظهارنامه گمرکی میتواند توسط صاحب کالا، نماینده قانونی او یا یک ترخیص کار گمرک تکمیل شود.
چند روش برای پر کردن اظهارنامه گمرکی وجود دارد؟
اظهار کالا به دو صورت غیرحضوری و حضوری انجام میشود. در حال حاضر، اظهار غیرحضوری کالا از طریق سامانه جامع امور گمرکی (EPL) انجام میشود. برای استفاده از این سامانه، صاحب کالا یا نماینده قانونی او باید در سامانه EPL ثبت نام کرده و نسبت به دریافت کد کاربری و رمز عبور اقدام کند.
پس از ورود به سامانه، صاحب کالا میتواند اطلاعات مربوط به کالای خود را در قالب اظهارنامه گمرکی ثبت و ارسال کند.
اما در روش اظهار حضوری، صاحب کالا یا نماینده قانونی او باید به صورت حضوری به گمرک مراجعه کرده و نسبت به ارائه اطلاعات مربوط به کالای خود و تکمیل اظهارنامه گمرکی اقدام کند. این روش برای کالاهایی که نیاز به مجوزهای خاص دارند یا دارای شرایط پیچیدهای هستند، بیشتر مورد استفاده قرار میگیرد.
چه مدارکی برای تکمیل فرم اظهار کالا نیاز است؟
کارت بازرگانی معتبر، کارت ملی یا شناسنامه صاحب کالا یا نماینده قانونی، پروفرما یا پیش فاکتور، فاکتور (Invoice)، گواهی مبدا، بارنامه، لیست عدل بندی (Packing List)، بیمه نامه، مجوزهای لازم (مثل گواهی بهداشت و قرنطینه یا گواهی استاندارد)، قبض انبار، اظهارنامه گمرکی (تکمیل شده) و تعهدنامه ارزی (در صورت نیاز) جزو مدارک مورد نیاز برای تکمیل اظهارنامه گمرکی هستند.