تعریف مفاهیم مرتبط گمرکی

صاحب کالا:

صاحب کالا از نظر گمرک شخصی است که اسناد خرید و یا اسناد حمل به نام او باشد.

حق العمل کار گمرکی:

شخصی است که تشریفات گمرکی صاحب کالا را به وکالت از وی در گمرک انجام می دهد و دارای پروانه مخصوص حق العمل کاری گمرک است.

مانیفست:

فهرست کل کالا که حاوی ریز کلیه برنامه های مربوط به محموله است. این فهرست کل زمانی عرضه می شود که محموله تجاری به گمرک مقصد می رسد

تعرفه گمرکی:

شماره شناسایی یکنواخت کالا جهت ورود و صدور از گمرکات کشور است.

حقوق گمرکی:

حقوق گمرکی وجوهی است که میزان آن در جداول تعرفه گمرکی در کتاب مقررات صادرات و واردات کالا تعیین شده است.

سود بازرگانی:

وجهی است که بر اساس قانون تجارت خارجی توسط هیات وزیران تعیین می گردد.

هزینه های گمرکی:

وجوهی که بابت تخلیه، بارگیری، باربری، انبارداری، آزمایش، تعرفه بندی، بدرقه کالا، تعیین می شود.

هزینه بدرقه کالا:

در مواردی که اجازه حمل از یک نقطه به مقصد دیگر مشروط به مراقبت و نظارت ماموران گمرک باشد، هزینه بدرقه کالا توسط اظهار کننده بایستی پرداخت شود.

عوارض گمرکی:

عوارض گمرکی وجوهی است که وصول آن طبق مقررات به عهده گمرک است.

ارزش گمرکی:

ارزش گمرکی کالای وارداتی عبارت است بهای CIF بعلاوه هزینه حمل تا مقصد بعلاوه هزینه بیمه تا مقصد، و کلیه هزینه های مربوط به افتتاح اعتبار و سایر هزینه هایی که به آن کالا تا ورود به اولین دفتر گمرکی تعلق می گیرد که از روی سیاهه بازرگانی یا فاکتور تعیین می گردد.

ارزش تعیین شده توسط گمرک:

ارزشی است که در صورت عدم اطمینان گمرک از ارزش تصریحی در فاکتور به صاحب کالا مطرح می گردد.

ارزش تعیین شده توسط گمرک معمولا بر اساس قیمت عمده فروشی همان کالا یا مشابه آن در کشور مبدا پس از کسر حقوق گمرکی و سود بازرگانی و عوارض و هزینه های گمرکی مورد محاسبه قرار می گیرد.

اظهارنامه گمرکی:

اظهار به گمرک در واقع اعلام کتبی مشخصات کامل کالا به گمرک جهت ترخیص کالا است. اظهار در یک فرم به نام اظهارنامه گمرکی جهت ورود و صدور صورت می گیرد.

واردات قطعی:

منظور از واردات قطعی این است که هدف ورود کالا مصرف در داخل کشور است و قصد مرجوعی و یا ترانزیت و یا صدور مجدد آن وجود ندارد.

واردات موقت:

منظور از واردات موقت این است کالا در داخل کشور مصرف نمی شود و متعاقبا باید از کشور خارج بشود.

صادرات قطعی:

منظور از صادرات قطعی این است که کالا به منظور فروش قطعی از کشور خارج می شود و ارجاع یا عودت داده نمی شود.

صادرات موقت:

منظور از صادرات موقت ، رویه ای است که هدف آن فروش موقت بوده و یا امکان ارجاع و عودت به کشور مبدا در آن وجود دارد.

تشریفات گمرکی:

مراحلی که برای ورود یا صدور کالا طی می شود. تشریفات گمرکی شامل کنترل مجوز ها و دریافت مالیات و عوارض و هزینه های گمرکی و پروانه سبز گمرکی می شود.

خدمات فوق العاده:

هر شخصی می تواند از گمرک بخواهد که تشریفات گمرکی در خارج از اماکن گمرکی یا در داخل اماکن گمرکی در ایام و ساعات تعطیل انجام بشود. و در صورت موافقت گمرک باید هزینه خدمات فوق العاده را پرداخت کند.

تخلفات گمرکی:

اظهار خلاف واقع یا تسلیم اسناد نادرست به گمرک که باعث عدم وصول حقوق گمرکی و مالیات و عوارش شود تخلفات گمرکی محسوب می شود.

دمپینگ:

هر گاه کالایی با قیمت پایین تر به قصد تخریب تولیدات داخلی وارد شود این عمل دمپینگ نامیده می شود و دولت ها در این مواقع سود بازرگانی کالای وارداتی را افزایش می دهند تا موجب کاهش قیمت تولیدات و محصولات داخلی نشود.

کالای مرجوعی:

کالایی که به جهاتی قابل ترخیص در گمرک نباشد و به خارج کشور عودت داده شود کالای مرجوعی نامیده می شود.

کالای متروکه:

کالایی که تاریخ توقف آن در گمرک بیش از مهلت مجاز قانونی گردیده است و صاحب کالا جهت انجام تشریفات گمرکی اقدام نکرده است.

کالای ضبطی در گمرک:

ضبط کالا در گمرک در مواردی است که کالا ممنوع الورود یا غیر مجاز بوده با نام و مشخصات صحیح اظهار شده باشد و گمرک سه ماه به صاحب کالا فرصت داده باشد که کالا را از کشور اعاده نماید. ولی صاحب کالا اقدامی ننماید در این صورت بعد از انقضای سه ماه مذکور کالا اصطلاحا ضبط می شود . همچنین بعد از ضبط, به صاحب کالا دو ماه وقت داده می شود که اگر شکایتی دارد به دادگاه شهرستان تسلیم نماید. در غیر این صورت و گذشت دو ماه مذکور اصطلاحا کالا ضبط قطعی شده یعنی به مالکیت دولت در می آید

ترانزیت داخلی:

عملیات جابجایی کالا از گمرک داخلی به گمرک داخلی یک کشور ترانزیت داخلی نامیده می شود.

ترانزیت خارجی:

عملیات جابجایی و انتقال کالا از گمرک ورودی به گمرک خروجی کشور محل عبور ، ترانزیت خارجی نامیده می شود. ترانزیت خارجی عبارت است از حمل کالای خارجی از خاک ایران به مناطق مرزی خروجی جهت عبور یا خارج نمودن کالا.

تعهد ترانزیت:

سندی است که توسط گمرک تنظیم می شود و به موجب آن اجازه داده می شود که کالاها به طور ترانزیت گمرکی بدون پیش پرداخت حقوق و عوارض ورودی حمل شوند. و معمولا حاوی کلیه مشخصات لازم برای تعیین حقوق و عوارض ورودی در مورد مقتضی و یک تعهد تضمین شده مبنی بر ارائه کالا یا مهروموم گمرکی و سیم و سرب دست نخورده به دفتر گمرکی مقصد می باشد

کابوتاژ:

حمل کالا از یک نقطه به نقطه دیگر کشور از راه دریا یا رودخانه مرزی

کارنه تیر:

کارنه تیر سند ترانزیتی بین الملی کالا از راه زمینی است که در مبدا صادر می شود و به موجب ان کالا از کشورهای بین راه تا مقصد که به طور ترانزیت عبور می کند نیازی به انجام تشریفات ترانزیت در مرز ورودی و خروجی هر کشور نخواهد بود

ترانشیب:

عبارتست از روش گمرکی که به موجب آن کالاها تحت نظارت گمرک از یک وسیله حمل و نقل ورودی به یک وسیله حمل ونقل خروجی(صدور) در حوزه یک دفتر گمرکی که آن دفتر در عین حال دفتر گمرکی توام برای ورود و صدور است , انتقال داده می شود

قاچاق گمرکی:

عدم رعایت تشریفات گمرکی قاچاق گمرکی نامیده می شود شامل: عدم رعایت تشریفات قانونی ورود و صدور کالا، ورود و صدور غیر مجاز،اظهار کالای ممنوع، و غیر مجاز به صورت مجاز

بیمه داخل گمرک:

گمرک کالاهای تحویلی را در برابر آتش سوزی ، انفجار،در داخل گمرک بیمه می کند و موقع ترخیص هزینه را از صاحب کالا دریافت می کند.

انبار عمومی:

اماکنی که تحت نظر گمرک بوده و کالاهای وارداتی و صادراتی در این انبارها نگهداری می شوند تا صاحب کالا عملیات و تشریفات ترخیص آن را از گمرک فراهم سازد. حق انبارداری مهمترین هزینه گمرکی است.

انبار اختصاصی:

اماکنی که ملکی یا استیجاری صاحب کالا است و معمولا این انبارهای اختصاصی توسط گمرک قفل و مهر وموم می شود. انبارهای اختصاصی ممکن است خارج ازمحل گمرک باشند.

کمیسیون رسیدگی به اختلافات گمرکی:

اختلافات ناشی از اجرای مقررات گمرکی و تطبیق مشخصات کالابا تعرفه گمرکی را رسیدگی می کند و اقدام به صدور حکم می کند و متشکل از رئیس کل گمرک، یک نفر از وزارت اقتصاد و دارایی و .. است.

اسناد مثبته گمرکی:

اسناد مثبته گمرکی بطور کلی اسنادی هستند که موید ورود کالا به ترتیب مجاز به کشور, انجام تشریفات قطعی گمرکی در خصوص آنها و ترخیص از گمرک با صدور سند و پرداخت کلیه وجوهی که به ورود قطعی کالا تعلق می گیرد می باشد

اعلامیه ارز:

سندی است که، بانک، مبلغ ارز انتقال یافته جهت خرید کالا و هم ارز ریالی آن و تاریخ گشایش اعتبار آن رانشان می دهد