انواع روش‌های تخصیص ارز

تخصیص ارز معمولا به دو روش قابل انجام می باشد.

تالار اول ارزی چیست؟

تالار اول ارزی، بازار ارز دولتی است که توسط بانک مرکزی کنترل می‌شود. در این تالار، ارز حاصل از صادرات نفت و کالاهای ضروری به واردکنندگان عرضه می‌شود. نرخ ارز در این تالار، کمترین نرخ ممکن است تا واردات کالاهای ضروری برای مردم و اقتصاد کشور با کمترین هزینه انجام شود.

تالار اول ارزی، دو گروه کالایی را پوشش می‌دهد:

  • گروه کالایی ۱: کالاهای ضروری، مانند دارو، تجهیزات پزشکی، گندم، برنج، و سوخت
  • گروه کالایی ۲۱: مصارف عمومی مردم، مانند لوازم خانگی، مواد غذایی، و کالاهای مرتبط با دام و کشاورزی

نرخ ارز در تالار اول ارزی، برای گروه کالایی ۱، همیشه کمترین نرخ ممکن است. این نرخ، توسط بانک مرکزی تعیین می‌شود و در سال ۱۴۰۲، برابر با ۲۸۵۰۰ تومان است.

برای گروه کالایی ۲۱، نرخ ارز در تالار اول ارزی، برابر با نرخ ارز در بازار آزاد است. این نرخ، توسط عرضه و تقاضای بازار تعیین می‌شود و ممکن است از نرخ ارز در تالار اول ارزی برای گروه کالایی ۱ بیشتر یا کمتر باشد.

تالار دوم ارزی چیست؟

تالار دوم ارزی، بازار ارز آزاد است که توسط عرضه و تقاضای بازار تعیین می‌شود. در این تالار، صادرکنندگان ارز حاصل از صادرات خود را به واردکنندگان می‌فروشند. نرخ ارز در این تالار، متغیر است و بسته به عرضه و تقاضا در بازار تغییر می‌کند.

در تالار دوم ارزی، کلیه صادرکنندگان ارز حاصل از صادرات خود را برای فروش عرضه می‌کنند. واردکنندگان نیز می‌توانند ارز مورد نیاز خود را از این تالار خریداری کنند.

نرخ و قیمت ارز در تالار دوم ارزی، متغیر است و بسته به عرضه و تقاضا در بازار تغییر می‌کند. به طور کلی، هر چه عرضه ارز در این تالار بیشتر باشد، نرخ ارز کاهش می‌یابد. و هر چه تقاضا برای ارز در این تالار بیشتر باشد، نرخ ارز افزایش می‌یابد.

نرخ ارز در تالار دوم به 2 شکل قابل مشاهده است:

  • نرخ اول مربوط به فروش ارز حاصل از پتروشیمی‌هاست که نرخ آن توسط بانک مرکزی تعیین می‌شود.
  • آخرین نرخ مرتبط با ارز حاصل از صادرات سایر گروه‌های کالایی است. قیمت دقیق این نرخ نیز از طریق صفحات مرتبط با قیمت دلار و یورو که در بخش بعدی می‌آید به‌صورت زنده قابل مشاهده است.

تفاوت تالار اول ارزی با دوم ارزی

تفاوت اصلی دو تالار ارزی، در نحوه تعیین نرخ ارز است! در تالار اول ارزی، نرخ ارز توسط بانک مرکزی تعیین می‌شود و ثابت است. در تالار دوم ارزی، نرخ ارز توسط عرضه و تقاضای بازار تعیین می‌شود و متغیر است.

تاثیر تالار دوم ارزی بر بازار ارز: تالار دوم ارزی، نقش مهمی در کنترل بازار ارز دارد. این تالار، امکان عرضه ارز حاصل از صادرات غیرنفتی را به واردکنندگان فراهم می‌کند و از این طریق، به کاهش نوسانات نرخ ارز کمک می‌کند.

نحوه تامین ارز از تالار دوم

با توجه به اینکه در سال های اخیر واردات کالاهای سرمایه ای و واسطه ای رشد چشمگیری داشته به همین دلیل طبق سیاست‌ های بانک مرکزی، تولیدکنندگان موظف به تأمین ارز از طریق تالار دوم هستند.

حالا افراد و شرکت‌ های دارای گواهینامه بازرگانی موظف اند برای واردات کالاهای واسطه‌ ای و سرمایه‌ ای نسبت به خرید ارز توافقی از طریق صرافی‌های مجاز یا بانک‌های عامل (مشخص شده در سامانه نیما) اقدام کنند. از گوشی‌ ها گرفته تا تجهیزات خودرو و مواد اولیه صنایع و … جزو کالاهای غیر اساسی محسوب می شوند و در بین کالاهای تالار دوم در اولویت کالاهای ۲۱ تا ۲۶ قرار می‌گیرند.

سامانه نیما (ارز نیمایی)، گامی مهم در راستای کنترل بازار ارز

سامانه نیما، مانند چشمان بانک مرکزی، بر معاملات ارزی کشور نظارت می‌کند! این سامانه در سال 1397 راه‌اندازی شد و از آن زمان تاکنون، میزان شفافیت در زمینه معاملات ارز در کشور افزایش یافته است.

سامانه نیما، مانند یک فیلتر، معاملات ارزی کشور را تصفیه می‌کند و اجازه نمی‌دهد که معاملات غیرقانونی انجام شود. این سامانه همچنین، به جلوگیری از نوسانات شدید قیمت ارز در بازار کمک می‌کند.

با راه‌اندازی سامانه نیما، افراد می‌توانند درخواست دریافت یا فروش ارز خود را در این سامانه به ثبت برسانند. بانک مرکزی نیز با بررسی این درخواست‌ها، میزان عرضه و تقاضای ارز در بازار را کنترل می‌کند.

ارز نیمایی، شمشیر دو لبه!

در بازار ارز ایران، دو نوع ارز وجود دارد: ارز آزاد و ارز نیمایی! ارز آزاد، قیمتی است که در بازار آزاد تعیین می شود و معمولاً بالاتر از ارز نیمایی است. ارز نیمایی، قیمتی است که توسط دولت تعیین می شود و معمولاً پایین تر از ارز آزاد است.

تاثیر ارز نیمایی در واردات:

ارز نیمایی، تأثیرات مثبتی بر واردات کالاها و خدمات دارد. این امر به دلیل کنترل واردات و توازن آن با صادرات است. در شرایطی که ارز نیمایی وجود نداشته باشد، واردکنندگان می توانند با استفاده از ارز آزاد، کالاها و خدمات مورد نیاز خود را وارد کنند. این امر می تواند سبب خروج اضافی و غیر ضروری ارز از کشور شود.

این نوع ارز، این امکان را به دولت می دهد تا واردات کالاها و خدمات را کنترل کند. دولت می تواند با تعیین قیمت ارز نیمایی، میزان واردات کالاها و خدمات را تعیین کند.

تاثیر ارز نیمایی در بورس:

ارز نیمایی، تأثیرات مثبت و منفی بر بورس دارد. از جمله تأثیرات مثبت ارز نیمایی بر بورس، می توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • کاهش نوسانات قیمت سهام شرکت هایی که از ارز نیمایی استفاده می کنند.
  • افزایش سودآوری شرکت هایی که از ارز نیمایی استفاده می کنند.

از جمله تأثیرات منفی ارز نیمایی بر بورس، می توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • مانع از افزایش شاخص بورسی در شرایط افزایش قیمت ارز آزاد.
  • تغییر معادلات بازار بورس

سوالات متداول

ارز نیمایی به چه کسانی تعلق می گیرد؟ آیا راهی غیر از ارز نیمایی برای تامین ارز وجود دارد؟

ارز نیمایی به صادر کنندگان و وارد کنندگانی تعلق می گیرد که در سامانه تجارت عضو هستند. باید بدانید که 2 راه برای تامین ارز نیمایی وجود دارد:
1. مراجعه به بانک و درخواست ارز برای واردات
2. تامین ارز از طریق سامانه نیما

روش مراجعه به بانک برای تامین ارز چگونه است؟

در این روش، واردکننده درخواست ارز خود را به بانک می دهد. بانک مرکزی درخواست را بررسی می کند و در صورت تایید، ارز مورد نیاز را از طریق کارگزاری های داخلی و بانک های خارجی تامین می کند.

روش تامین ارز از طریق سامانه نیما چگونه است؟

در این روش، ارزی که توسط صادرات به کشور وارد شده است، برای واردات مصرف می شود. صرافی ها نقش تامین ارز را در این روش بر عهده دارند.

عمدتا به چه کالاهایی ارز نیمایی تعلق می‌گیرد؟

عمده واردات کشور مربوط به مواد اولیه کارخانجات تولیدی و صنعتی بوده است.

تاریخ انتشار : ۱۶ بهمن ۱۴۰۲
ایمن تجارت را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید

Leave a Reply